Inspiracją do napisania tego postu była lekcja wychowawcza, którą przeprowadziła dla klasy V moja koleżanka Lena, psycholożka. Skupiliśmy się na rolach grupowych, dowiedzieliśmy, że w zależności od otoczenia możemy pełnić różne role. Rozmawialiśmy na temat tego, co oznacza każda z nich. Czy odnajdujemy siebie w przedstawionych rolach? Czy w klasie czujemy się lider, a może bliżej nam do sumienia grupy, "które" zawsze wspiera pokrzywdzonych. Być może ktoś postrzega siebie lub postrzegał jako kozła ofiarnego ... to może być ważna informacja w kierunku dalszej pracy wychowawczej. Przyjrzyjmy się poszczególnym rolom:
Najpierw role liderskie:
lider aktywny – wykazuje dużą potrzebę działania, dodaje grupie energii, "powera", inicjuje działanie
lider emocjonalny- dba o dobrą atmosferę, często pomaga grupie w poradzeniu sobie z konfliktami
lider nawigator – porządkuje działalność lidera
aktywnego
Pozostałe role grupowe:
sumienie grupy – dba o dobrostan każdego, może wspierać kozła ofiarnego
kamikadze – opowiada o swoich trudnościach, w momencie kiedy inni członkowie grupy nie są jeszcze
na to gotowi
błazen – poczuciem humoru rozładowuje napięcie w grupie, co jest z pewnością cenne na początku. Z czasem jednak może stracić swoją pozycję, kiedy grupa lepiej się pozna
szara eminencja – stara się wpłynąć na któregoś z liderów po to, żeby uzyskać wpływ na grupę
kozioł ofiarny – niestety jest to obiekt rozładowania negatywnych emocji grupy. Zazwyczaj są to osoby, które wcześniej
pełniły w grupie rolę lidera aktywnego, kamikadze lub błazna.
dobry uczeń – stara się jak najlepiej spełniać oczekiwania prowadzącego lub lidera aktywnego.
buntownik – osoba atakująca lidera aktywnego lub prowadzącego grupę. Często ujawnia się
w konfliktowej fazie rozwoju grupy.
outsider – osoba, która postrzega swoje miejsce poza grupą
ekspert – osoba uznawana przez grupę jako specjalista. Uczestnicy kierują do niego pytania
w sytuacjach niejasności i liczą się z jego zdaniem w określonych sprawach. Zdanie eksperta jest dla nich ważne.
W ramach zabawy aktywizującej, możemy wybrać dwie, trzy osoby z klasy, którym zostaną przydzielone odpowiednie role (nie będą o nich wiedziały). Inicjujemy dyskusję i pozostałe osoby z klasy zwracają się do "wybranych" w sposób, który będzie opowiadał ich roli. Np. dziecku, które jest ekspertem (choć o tym nie wie), klasa będzie odpowiadała w sposób poważający jego zdanie, będą się z nim zgadzać. Na odpowiedzi osoby, która nieświadomie dostała rolę błazna, klasa będzie reagować śmiechem.
Dziękuję Lenie za przeprowadzenie ciekawych zajęć.
*Przy opisie ról grupowych korzystałam z materiałów Pracowni Aktywnego Działania "Półpiętro"